Niby żyjemy w czasach, gdy wszystko jest dostępne przez cały rok, na wyciągnięcie ręki, a maksymalnie – przejażdżkę samochodem do delikatesów. Agrest w listopadzie, czereśnie w lutym, pomidory przez cały rok. Nawet podobnie wyglądają, ale rzadko kiedy smakują tak, jak powinny. Ładne, ale wydmuszka, blady cień tego, jak smakuje pomidor wygrzany w słońcu czy papryka zebrana na koniec lata.

Dawniej miesiące bez świeżych warzyw pomagały przetrwać przetwory – kiszonki, marynaty, susze. I choć dzisiaj nie jest to już koniecznością, sama – poza sezonem – czasem wolę sięgać po przetwory niż niesezonowe, importowane „erzace”, bo znajduję w nich więcej ze smaku, za którym tęsknię. 

“Sezonowo i lokalnie” to mantra tego bloga. I dlatego bardzo ucieszyło mnie zaproszenie do udziału w kampanii Moc Polskich Warzyw, której celem jest zwiększenie świadomości dotyczącej korzyści i wartości drzemiących w sezonowych, lokalnych warzywach. 

A tymi można cieszyć się i poza sezonem – właśnie dzięki przetworom, które – jeśli odpowiednio przygotowane – pozwalają nie tylko uchwycić upragniony smak, ale i zachować cenne substancje odżywcze, witaminy i mikroelementy . Poza tym, przetwory to świetne kuchenne “wytrychy”, pozwalające szybko przygotować coś do zjedzenia, bez konieczności eskapady do sklepu. Poniżej piszę o moim ulubionym zestawie, tworzącym bazę domowej spiżarni.

Passata i przecier pomidorowy. 
W sosie do makaronu czy bazie do szakszuki sprawdzą się sto razy lepiej, niż styczniowe pomidory z importu (tak tak, to moje prawdziwe przekleństwo, nic nie smakuje chyba równie bezpłciowo). I jeszcze ciekawostka: przeciery i koncentraty pomidorowe odznaczają się wysoką zawartością likopenu, substancji zaliczanej do przeciwutleniaczy, której skarbnicą są właśnie pomidory. 

Mrożona fasolka szparagowa
Mrożenie to jeden z najlepszych sposobów konserwacji warzyw. Mrożone szokowo warzywa tracą minimalne ilości witamin i soli mineralnych, a ich smak i wygląd często praktycznie nie ulega zmianie. U mni w zamrażarce zawsze: żółta i zielona fasolka (do curry, do sałatki z dressingiem z gruboziarnistą musztardą, do gnudi), zielony groszek (do risotto! do frittaty!) oraz różyczki kalafiorów (np. do tej zupy krem z kalafiora).

Kimchi i zakwas z buraków
Kiszonki to hit ostatnich lat – choć w sumie wynalazek stary niemal jak świat i dobrze zakorzeniony w polskiej kuchni. Jednak dzięki modzie na fermentację, która rozhulała się na zachodzie, i u nas przeżywają one swój renesans, a ich repertuar rozrósł się znacznie poza kiszone ogórki i kapustę (do tego stopnia, że nawet na moim bazarku bez trudu kupuję robione lokalnie kimchi!). Kiszonki to prawdziwe witaminowe bomby – zawierają dużo witaminy C, A i K oraz, a dodatkowo są naturalnymi probiotykami, wspierającymi odporność organizmu oraz wspomagającymi trawienie. U mnie w domu częto znajdzie się: mały słoik kimchi (do tostów z jajkiem sadzonym lub do koreańskich naleśniczków z kimchi) oraz butelka zakwasu z buraków. Gdy tylko wypatrzę, kupuję kiszoną czerwoną kapustę i zjadam ją w trzy sekundy!

Pieczona papryka
.Choć nie robię przetworów na potęgę, to zwykle sezon wakacji kończę kilkoma słoiczkami domowej produkcji pieczonej papryki, ale też grillowanej cukiniii czy plastrów bakłażanów. Pieczone czy grillowane warzywa wkładam do słoika z rozmarynem, tymiankiem, czosnkiem, liściem laurowym, zalewam oliwą lub dobrej jakości olejem słonecznikowym, pasteryzuję i trzymam na ciemne, zimowe godziny.

Tosty z mascarpone i pieczoną papryką

Składniki (na 4 tosty):
4 kromki chleba na zakwasie
2 pieczone papryki w oliwie 
1 mały ząbek czosnku, obrany i zmiażdżony
oliwa extra virgin
4 łyżki gotowej tapenady z czarnych oliwek lub domowa tapenada (przepis poniżej) 

Kromki chleba skrop oliwą i opiecz na patelni lub w piekarniku.
Mascarpone utrzyj z czosnkiem, posmaruj serkiem tosty. Na wierzchu ułóż kawałki papryki i tapenadę. Udekoruj listkami tymianku. 

Tapenada z czarnych oliwek

Składniki:
200 g dobrej jakości czarnych oliwek bez pestek
50 g miękkich ciemnych rodzynek
100 ml oliwy extra virgin
1 ząbek czosnku, przeciśnięty przez praskę
1⁄2 łyżeczki listków świeżego tymianku
szczypta ostrej papryki (opcjonalnie)
sól, świeżo zmielony czarny pieprz

Wszystkie składniki utrzyj w malakserze ub moździerzu. Używaj jako dip, do kanapek czy tostów.

„Moc Polskich Warzyw” to kampania sfinansowana ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw, która powstała z inicjatywy Zrzeszenia Producentów Papryki Rzeczypospolitej Polskiej. Obok ZPPRP, które koordynuje program, udział w kampanii biorą: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw, Stowarzyszenie Producentów Pomidorów i Ogórków pod Osłonami, Stowarzyszenie Malinowy Król, Stowarzyszenie Branży Grzybów Uprawnych oraz Stowarzyszenie Czosnek Galicyjski.